Stres jest nieodzownym elementem życia, który motywuje nas do działania. Problem pojawia się wtedy, kiedy jest go za dużo lub kiedy bodziec stresowy jest zbyt silny. Nadmierny stres prowadzi do rozregulowania pracy układu nerwowego, zwiększonego napięcia mięśniowego, zmęczenia, rozchwiania emocjonalnego, problemów ze snem czy nawet może prowadzić do stanu zapalnego całego organizmu. Według naszej filozofii, zdrowie to wypadkowa trzech głównych obszarów: fizycznego, mentalnego i biochemicznego. Jeśli w jednym z nich dochodzi do zaburzenia równowagi, może przełożyć się na pozostałe obszary, żeby dobrze zrozumieć ten proces najlepiej posłużyć się prostym przykładem. Stres psychiczny (obszar mentalny) skutkuje podwyższonym poziomem kortyzolu, który ma wpływ na gęstość kości i jakość chrząstki stawowej (obszar fizyczny) jak również przekłada się na zwiększenie uwalniania aminokwasów z mięśni oraz zmniejsza odzyskiwanie minerałów w nerkach (obszar biochemiczny). Oczywiście skutków działania kortyzolu na organizm jest znacznie więcej, istnieje wiele innych mediatorów i modulatorów odpowiedzi na stres. Problemem w tej kwestii może być również fakt, że nie każdy reaguje w ten sam sposób na bodziec stresowy, jednak przewlekłe nadużywanie lub balansowanie na granicy swoich możliwości z pewnością może prowadzić do zmian w organizmie.
Zestaw Anti-Stress zawiera produkty, które mają na celu usprawnić efektywność przewodzenia impulsów nerwowych, dodatkowo wykazują działanie ochronne na komórki układu nerwowego, ale przede wszystkim balansują efekt nadmiernego pobudzenia ze strony układu nerwowego.
Stresem możemy nazwać każdy bodziec, który zaburza wewnętrzną równowagę organizmu, może wystąpić na tle psychicznym jak również fizjologicznym (na przykład ból). Efektem działania bodźca stresowego jest w pierwszej kolejności mobilizacja i walka, a w konsekwencji adaptacja do „nowych warunków”. Jednak jeśli bodziec jest zbyt silny lub zbyt długi może prowadzić do zaburzeń pracy organizmu, które obejmują układ odpornościowy, przekładający się na zwiększoną podatność na infekcje czy rozwój lub nasilenie alergii. Może dotknąć układ nerwowy, przez co możemy mieć problem z pamięcią, gorszym przyswajaniem wiedzy, niszczeniem komórek nerwowych, jak również może prowadzić do rozwoju depresji i stanów lękowych. Przewlekły stres naraża również inne narządy i układy naszego organizmu, dlatego jest uznawany za czynnik ryzyka wielu chorób i problemów zdrowotnych.Kluczową rolę w mechanizmach związanych ze stresem odgrywa ośrodkowy układ nerwowy czyli mózg i rdzeń kręgowy. Ośrodkowy układ nerwowy jest odpowiedzialny za odbieranie informacji ze świata zewnętrznego, myślenie czy świadomy ruch, jednak co równie istotne mózg i rdzeń są ściśle powiązane z układem hormonalnym i pracą narządów wewnętrznych, które nie podlegają naszej woli. To właśnie uruchomienie tych automatycznych mechanizmów w odpowiedzi na stres powoduje szereg fizjologicznych zmian w naszym organizmie, które zazwyczaj dotyczą trzech głównych układów regulacyjnych: systemu serotoninowego, systemu katecholaminowego i osi podwzgórze-przysadka-kora nadnerczy. Ze względu na wielopoziomowość działania wspomnianych powyżej systemów oraz dużą liczbę cząsteczek zaangażowanych w ich regulację, efekt końcowy może być obserwowany na różnych poziomach naszego organizmu i może przybierać różne formy. Co jeszcze bardziej komplikuje sprawę to fakt, że naukowcy wciąż nie doszli do pełnego konsensusu w kwestii jednoznacznej definicji stresu. Często jedynymi wskaźnikami są objawy takie jak: problemy ze strony układu pokarmowego, płytki oddech, nieregularne bicie serca, napięcie mięśni, retencja wody, mrowienie dłoni i stóp, kłopoty z koncentracją, problemy ze snem, zmęczenie, nagłe zmiany nastroju, niska samoocena, niska efektywność pracy czy wiele innych, które są powiązane z nadmiernym pobudzeniem ze strony układu nerwowego. W tym miejscu warto wspomnieć o możliwościach diagnostycznych jakimi na ten moment dysponujemy w kwestii stresu. Służą temu różne skale i formularze, ale również można wykonać badania krwi oceniające poziom: kortykoliberyny, kortyzolu, adrenokortykotropiny czy wazopresyny. Jednak w przypadku problemów warto skorzystać z fachowej pomocy psychologa lub specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego.
Stres jest nieodzownym elementem życia, który sprawia, że pokonujemy napotkane trudności. Jednak jeśli jest on zbyt silny lub zbyt długi może odbić się niekorzystnie na naszym zdrowiu. Zaburzenie równowagi na poziomie układu nerwowego powoduje szereg zmian w aktywności narządów i tkanek, dlatego tak ważne jest przywrócenie odpowiedniego środowiska.
Jedną z głównych funkcji magnezu w układzie nerwowym jest interakcja z receptorem N-metylo-d-asparaginianu (NMDA). Magnez służy jako blokada kanału wapniowego w receptorze NMDA, co sprawia, że do komórki nie przedostaje się nadmierna ilość glutaminianu, który pełni funkcje pobudzając. Dlatego deficyt magnezu jest bardzo niekorzystny dla osób zestresowanych. Badania molekularne i badania na zwierzętach wykazały, że magnez ma spory potencjał neuroprotekcyjny w takich problemach jak: migreny, przewlekły ból, epilepsja, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, depresja czy stany lękowe. Podobną rolę odgrywa glicyna, która jest neuroprzekaźnikiem hamującym aktywność układu nerwowego.
Witaminy z grupy B mają szeroki zakres funkcji w organizmie, jednak z perspektywy układu nerwowego odgrywają w nim kluczową rolę, szczególnie witamina B12, które znacząco przyczynia się do: zaopatrywania neuronów w energię, reguluje kanały jonowe, odpowiada za funkcję błony komórkowej, syntezy mieliny (osłonek komórek nerwowych) oraz produkcję neuroprzekaźników takich jak acetylocholina czy serotonina. Wiele chorób neurologicznych jest ściśle związanych z niedoborami tych witamin.
Witamina E jest również istotnym składnikiem w zachowaniu zdrowego układu nerwowego, jej główną funkcją jest utrzymanie integralności błon komórkowych oraz ochrona antyoksydacyjna neuronów. W badaniach naukowych obserwuje się jej niższe stężenie w tkankach osób chorych na Alzheimera, w chorobie Parkinsona, stwardnieniu zanikowym bocznym czy cierpiących na ataksję, co może sugerować jej zwiększone zapotrzebowanie lub jej protekcyjną rolę w rozwoju tych jednostek chorobowych.
Ashwagandha, zwana także „indyjską wiśnią zimową” to jedna z najważniejszych roślin w Ajurwedzie. Do najlepiej udokumentowanych jej właściwości zalicza sie redukowanie stresu oraz zmniejszenie niepokoju, przez co znajduje zastosowanie jako adaptogen w normalizowaniu napięcia układu nerwowego. Jednak ze względu na swój bogaty skład związków o działaniu aktywnym, które nazywamy witanolidami, wykazuje wielokierunkowy charakter działania, który może przynieść korzyści związane z poprawą funkcji poznawczych, antyoksydacją, zdolnością uczenia i zapamiętywania, wspomagania płodności i funkcji seksualnych czy też do poprawy wydolności i regeneracji.
Oprócz wsparcia wewnętrznego warto również zadbać o relacje w pracy i z najbliższymi, dobrze jest również wyhamować tempo życia, odpocząć, wyspać się – Sleep & Calm, wyregulować cykl dobowy, a przede wszystkim zadbać o zdrowie ponieważ jest tylko jedno.
Piśmiennictwo:
López-Corcuera B, Geerlings A, Aragón C. Glycine neurotransmitter transporters: an update. Mol Membr Biol. 2001 Jan-Mar;18(1):13-20. PMID: 11396606.
Calderón-Ospina CA, Nava-Mesa MO. B Vitamins in the nervous system: Current knowledge of the biochemical modes of action and synergies of thiamine, pyridoxine, and cobalamin. CNS Neurosci Ther. 2020 Jan;26(1):5-13. doi: 10.1111/cns.13207. Epub 2019 Sep 6. PMID: 31490017; PMCID: PMC6930825.
Butterfield DA, Castegna A, Drake J, Scapagnini G, Calabrese V. Vitamin E and neurodegenerative disorders associated with oxidative stress. Nutr Neurosci. 2002 Sep;5(4):229-39. doi: 10.1080/10284150290028954. PMID: 12168685.