Czy można dzięki żywieniu lub suplementacji załagodzić stan zapalny? Czym generalnie jest stan zapalny?
W normalnych warunkach, kiedy jesteśmy zdrowi, mówimy, że ciało jest w równowadze, czyli stanie homeostazy, jednak jeśli pojawia się jakiś „czynnik uszkadzający” lub drażniący, wtedy organizm próbuje się bronić, w wyniku czego powstaje stan zapalny. Czynników, które mogą powodować reakcję zapalną jest bardzo wiele, może to być na przykład: oparzenie, uraz, promieniowanie, zakażenie patogenami, stres, toksyny czy nawet alkohol. Dieta i styl życia w pewnym stopniu może również mieć wpływ na podatność oraz nasilenie stanu zapalnego.
Stan zapalny to złożona odpowiedź organizmu, która jest skoncentrowana na wyeliminowaniu pierwotnej przyczyny oraz ma na celu przebudowę i naprawę uszkodzonych komórek czy też tkanek. W mechanizmy reakcji zapalnej zaangażowane są: układ odpornościowy, naczynia krwionośne i białe krwinki, które wytwarzają cząsteczki odpowiedzialne za komunikację i zmiany jakie zachodzą miejscowo lub ogólnoustrojowo. Klasycznej reakcji zapalnej towarzyszy najczęściej: wzrost temperatury, ból, zaczerwienienie, obrzęk lub utrata funkcji, które są łatwe do rozpoznania i najczęściej mają charakter miejscowy. Jednak warto pamiętać, że utrzymujący się ostry stan zapalny lub bagatelizowanie możliwości organizmu do naprawy może przerodzić się w przewlekły stan zapalny, który jest trudny do uchwycenia. O ile ostry stan zapalny ma na celu w szybkim tempie doprowadzić do naprawy to przewlekły stan zapalny może prowadzić do wyniszczenia organizmu. Wiele badań wskazuje, że przewlekły stan zapalny jest związany z licznymi chorobami, w tym: chorobami układu krążenia, cukrzycą, alergiami, chorobami nowotworami, chorobą zwyrodnieniową stawów czy chorobami jelit. Szacuje się, że przewlekły stan zapalny przyczynia się do nawet 15%-20% wszystkich chorób nowotworowych. Oprócz badań krwi warto również zwrócić uwagę na inne objawy, które mogą towarzyszyć przewlekłym stanom zapalnym, takim jak:
- bóle stawów, bóle mięśni
- chroniczne zmęczenie i bezsenność
- depresja, rozchwianie emocjonalne
- zaparcia, biegunka, refluks
- nagłe zwiększenie lub zmniejszenie masy ciała
- podatność na infekcje
Zmień styl życia!
Zróżnicowana oraz bogata w warzywa i owoce dieta jak również aktywność fizyczna mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie – to niepodważalny fakt. Niektóre produkty spożywcze bogate w cukry proste, nasycone kwasy tłuszczowe, utwardzone tłuszcze roślinne (tłuszcze trans) czy nadmierne spożycie alkoholu są mocno powiązane ze stanami zapalnymi, dodatkowo niektóre alergeny znajdujące się w produktach spożywczych również mogą drażnić nasz układ odpornościowy. Dlatego jednym z podstawowych kroków w kierunku zadbania o swoje zdrowie powinno być włączenie zdrowych nawyków
- odpowiednie nawodnienie,
- wysypianie się,
- unikanie stresu,
- unikanie nadmiernego promieniowania,
- zdrowa i bogata w składniki odżywcze żywność i włączenie warzyw do diety,
- wyeliminowanie produktów, po których się źle czujemy (konserwanty, barwniki, gluten, nabiał, orzechy, owoce morza).
Zbadaj się!
Bardzo często problem polega na tym, że o ile ostry stan zapalny jest widoczny i łatwy do rozpoznania, przewlekły stan zapalny jest „niewidoczny” ponieważ nie daje specyficznych objawów. Niewłaściwe przyzwyczajenia żywieniowe oraz słaba higiena życia mogą sprzyjać powstawaniu i nasileniu stanu zapalnego, przez co wiele osób nie ma świadomości, że w ich organizmie coś się dzieje, zrzucając to na karb przemęczenia dalej zataczają błędne koło. Dlatego warto podkreślić znaczenie regularnych badań krwi takich jak:
- morfologia,
- CRP,
- OB,
- ocena poziomu białych krwinek z uwzględnieniem stosunku neutrofili do limfocytów,
- prokalcytoninę
Zestaw Przeciwzapalny
Niektóre składniki pożywienia, znajdujące się w warzywach i owoców, ale również witaminy oraz minerały mają naturalną moc przeciwzapalną. Dlatego stworzyliśmy specjalny zestaw naszych produktów, które mogą wspomóc organizm w walce oraz przyspieszyć regenerację poprzez zmniejszenie stanu zapalnego. Jest to możliwe dzięki blokowaniu przez te składniki mediatorów stanu zapalnego oraz olbrzymie znacznie we wsparciu układu odpornościowego. W skład zestawu wchodzi: cynk, selen, glutation zredukowany, witamina C, MSM, magnez, bromelaina & papaina, kwas alfa-liponowy oraz witamina E.
Cynk - suplementacja cynkiem zmniejsza wytwarzanie cytokin zapalnych i zmniejsza markery stresu oksydacyjnego.
Selen - może hamować aktywację czynnika jądrowego kappa beta (NF-k), który jest związany z intensywnością stanu zapalnego oraz ma wpływ na zahamowanie produkcji CRP, a tym samym prowadzi do osłabienia procesu zapalnego.
Glutation - jest niezbędnym wewnątrz- i zewnątrzkomórkowym przeciwutleniaczem, który chroni przed stresem oksydacyjnym, odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu procesów sygnalizacyjnych i przeciwzapalnych zachodzących w organizmie.
Witamina C - badanie przeprowadzone wśród 3,258 mężczyzn w wieku 60-79 lat wykazały, że spożycie witaminy C w diecie było odwrotnie proporcjonalne do poziomów CRP, czyli białka ostrej fazy, które jest wykorzystywane w diagnostyce procesu zapalnego.
MSM - pośredniczy w hamowaniu prozapalnego szlaku czynnika jądrowego kappa beta (NF-k) i prowadzi do zmniejszania uwalniania prozapalnych cytokin, takich jak interleukiny IL-1β, IL-6 i IL-8. Suplementacja MSM łagodzi również markery stresu oksydacyjnego i uszkodzenie mięśni po intensywnym wysiłku.
Bromelaina & papaina – zmniejsza rekrutację neutrofili do miejsca zapalenia oraz poprzez enzymy biorące udział w stanie zapalnym zmniejsza intensywność reakcji.
Kwas alfa-liponowy - hamuje aktywność czynnika jądrowego kappa beta (NF-k), który jest związany z intensywnością stanu zapalnego. Badania kliniczne wśród ludzi wykazało, że wśród pacjentów po wprowadzeniu kwasu alfa-liponowego stan zapalny zmniejszył się o 15%.
Witamina E – wykazuje działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie eikozanoidów, cząsteczek które pośredniczą w reakcji zapalnej oraz hamuje szlak sygnałowy NF-κB w różnych typach komórek, dzięki czemu jej efekt działania jest na wielu płaszczyznach układu odpornościowego.
- Ricker MA, Haas WC. Anti-Inflammatory Diet in Clinical Practice: A Review. Nutr Clin Pract. 2017 Jun;32(3):318-325. doi: 10.1177/0884533617700353. Epub 2017 Mar 28. PMID: 28350517.
- Zhu F, Du B, Xu B. Anti-inflammatory effects of phytochemicals from fruits, vegetables, and food legumes: A review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2018 May 24;58(8):1260-1270. doi: 10.1080/10408398.2016.1251390. Epub 2017 Jun 12. PMID: 28605204.
- Mantovani, A., Allavena, P., Sica, A. et al. Cancer-related inflammation. Nature 454, 436–444 (2008). https://doi.org/10.1038/nature07205
- Prasad AS. Zinc is an Antioxidant and Anti-Inflammatory Agent: Its Role in Human Health. Front Nutr. 2014 Sep 1;1:14. doi: 10.3389/fnut.2014.00014. PMID: 25988117; PMCID: PMC4429650.
- Duntas LH. Selenium and inflammation: underlying anti-inflammatory mechanisms. Horm Metab Res. 2009 Jun;41(6):443-7. doi: 10.1055/s-0029-1220724. Epub 2009 May 5. PMID: 19418416.
- Rahman I. Regulation of glutathione in inflammation and chronic lung diseases. Mutat Res. 2005 Nov 11;579(1-2):58-80. doi: 10.1016/j.mrfmmm.2005.02.025. Epub 2005 Jul 27. PMID: 16054171.
- Wannamethee SG, Lowe GD, Rumley A, Bruckdorfer KR, Whincup PH: Associations of vitamin C status, fruit and vegetable intakes, and markers of inflammation and hemostasis. Am J Clin Nutr 2006; 83(3): 567-74; quiz 726-7. (PubMed)
- van der Merwe M, Bloomer RJ. The Influence of Methylsulfonylmethane on Inflammation-Associated Cytokine Release before and following Strenuous Exercise. J Sports Med (Hindawi Publ Corp). 2016;2016:7498359. doi: 10.1155/2016/7498359. Epub 2016 Oct 23. PMID: 27844051; PMCID: PMC5097813.
- Maurer HR. Bromelain: biochemistry, pharmacology and medical use. Cell Mol Life Sci. 2001 Aug;58(9):1234-45. doi: 10.1007/PL00000936. PMID: 11577981.
- Odabasoglu F, Halici Z, Aygun H, Halici M, Atalay F, Cakir A, Cadirci E, Bayir Y, Suleyman H. α-Lipoic acid has anti-inflammatory and anti-oxidative properties: an experimental study in rats with carrageenan-induced acute and cotton pellet-induced chronic inflammations. Br J Nutr. 2011 Jan;105(1):31-43. doi: 10.1017/S0007114510003107. Epub 2010 Nov 15. PMID: 21073761.
- Sola S, Mir MQ, Cheema FA, Khan-Merchant N, Menon RG, Parthasarathy S, Khan BVIrbesartan and lipoic acid improve endothelial function and reduce markers of inflammation in the metabolic syndrome: results of the Irbesartan and Lipoic Acid in Endothelial Dysfunction (ISLAND) studyCirculation.(2005 Jan 25)
- Jiang Q. Natural forms of vitamin E: metabolism, antioxidant, and anti-inflammatory activities and their role in disease prevention and therapy. Free Radic Biol Med. 2014 Jul;72:76-90. doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2014.03.035. Epub 2014 Apr 3. PMID: 24704972; PMCID: PMC4120831.